Isolatie in je huis is belangrijk. Het helpt voor een aangenaam leefklimaat en een lagere energierekening. Steeds meer bewoners zijn daarom bezig met isolatiemaatregelen. In de praktijk blijkt echter: hoe vaker er geïsoleerd wordt, hoe vaker een fout bij isolatie wordt gemaakt. De media berichten er nogal eens over. Wat er allemaal kan misgaan bij isolatie en hoe je dit op kunt lossen of voorkomt, lees je in dit blog. 

Door de groeiende vraag naar isolatie schieten isolatiebedrijven als paddenstoelen uit de grond. De één een stuk professioneler dan de ander, blijkt in de praktijk. RTL Nieuws berichtte eind 2022 dat de drie grootste rechtsbijstandsverzekeraars een stijging zagen in het aantal juridische geschillen: in twee jaar tijd zijn er 1.600 geschillen geweest met isolatie-aannemers, er gaat dus nog eens wat fout bij isolatie. Selecteer dus goed met wie je zakendoet als je wilt verduurzamen!

Wat is isolatie?

Isolatie toepassen in een woning houdt in dat je huis een betere jas krijgt, meestal een dikke.  Deze jas bestaat uit materialen die een lage warmteweerstand hebben tussen een koude- en warmtefront, wat simpel gezegd inhoudt dat ze warmte niet kunnen doorgeven. Door isolatie toe te passen houd je de kou buiten in de winter en de warmte buiten in de zomer. Het resultaat? Een aangenaam binnenklimaat en een besparing op je energiekosten. 

Je kan verschillende soorten isolatiemateriaal gebruiken (natuurlijk, mineraal of synthetisch). De volgende onderdelen van je woning kunnen veelal worden geïsoleerd:

• Het dak
• De vloer
• De (spouw)muur
• De beglazing

Tip: lees ook de blog over de Trias Energetica, over hoe je energiezuinige principes toepast in hoe je woont en leeft. 

Veelal problemen bij spouwmuurisolatie

Het blijkt dat de meeste fouten worden gemaakt bij spouwmuurisolatie. Niet alle bedrijven die deze diensten leveren zijn even kundig. Een overzicht van de dingen die kunnen misgaan bij het toepassen van spouwmuurisolatie:

• Er is geen (endoscopisch) vooronderzoek gedaan door een isolatie expert. 
• De gevel is niet geschikt voor isolatie. Voor isolatie moet de gevel in goede staat, vorstbestendig en dampopen zijn.
• De woning bestaat uit houtskeletbouw. Het is in deze gevallen bouwtechnisch niet verantwoord om spouwmuurisolatie toe te passen, dit kan namelijk vocht veroorzaken.
• Je laat een vervuilde spouwmuur (na)isoleren. Het resultaat is dat het vuil kan fungeren als een koudebrug waardoor je een lagere isolatiewaarde krijgt en zelfs vochtproblemen kunnen ontstaan.  
• Er wordt verkeerd isolatiemateriaal gebruikt. Dit hangt af van: dikte van de spouwmuur, windligging van de woning, grootte van de voegen en doel van de isolatie.
• Je spouwmuur wordt nagevuld met ander isolatiemateriaal dan dat erin zit. 
• De spouwmuurisolatie sluit niet nauwkeurig genoeg aan. Het is belangrijk bij (na)isolatie dat de afstand tussen de gaten waar het materiaal in wordt gespoten niet te groot is (wat door tijdgebrek kan gebeuren). Als de afstand te groot is zal het materiaal namelijk niet aansluiten. 
• Je hebt cementbaarden in je spouw. Dit zijn resten cement die door slordig metselwerk een koudebrug vormen tussen het buiten- en binnenspouwblad. 
• Je gaat na de isolatie niet aan de slag met ventilatie. Fijn als je woning goed geïsoleerd is, maar je hebt nog wel toevoer van frisse lucht nodig om een gezond binnenklimaat te creëren. Hierover kun je alles lezen in ons gratis e-book.  

Dit gaat er nog meer fout bij isolatie

Het feit dat zich bij spouwmuurisolatie de meeste problemen voordoen, betekent niet dat er niks fout gaat bij andere isolatie. Bij dakisolatie zijn de meest voorkomende problemen veelal; dat de isolatielaag niet dik genoeg is, de isolatielaag wordt niet damp- en luchtdicht aangebracht of de isolatie sluit niet naadloos op elkaar aan. Gevolg van alle drie kan zowel slechte isolatie als vochtproblemen tot gevolg hebben.

Over problemen als gevolg van vloerisolatie is (nog) niet veel bekend. Wel is duidelijk dat PUR als isolatiemateriaal vochtproblemen juist in de hand kan werken. Grote problemen die kunnen ontstaan als gevolg van spouwmuur- en dakisolatie zijn in mindere mate het geval bij glasisolatie. Om goed isolerend glas te hebben is het overigens wel belangrijk dat het glas diep genoeg in het kozijn zit. Over glas kun je meer lezen in het gratis e-book.  

Isolatie kan ook voor problemen met gezondheid zorgen.

Voorkomen is beter dan genezen

Omgaan met dergelijke problemen? Het beste is om vooraf goed te handelen zodat deze problemen niet voorkomen. Doe dan in ieder geval vooraf goed onderzoek naar de situatie in jouw woning, zo weet je zelf ook ongeveer wat er moet gebeuren.  Zoek vervolgens een erkende installateur, bijvoorbeeld eentje die is aangesloten bij een brancheorganisatie of certificaten hebben van bijvoorbeeld SKG-IKOB. Of vergelijk meerdere offertes van installateurs. Geven zij allemaal (minstens 3) aan dat er hetzelfde moet gebeuren? Of zit hier verschil in? In het geval van het laatste moet er een belletje gaan rinkelen. Zo heb ik het ook aangepakt toen ik mijn spouwmuur ging isoleren. In dit blog lees je over het selectieproces!

Is het al te laat en ondervind jij problemen door verkeerd toegepaste isolatie of gerelateerde problemen? Als consument heb je bepaalde rechten. De installateur is bijvoorbeeld aansprakelijk als het product niet deugt of de installatie niet goed is gegaan. Je hebt dan recht op herstel of terugbetaling. Het kan overigens wel lastig zijn om je gelijk te halen, bijvoorbeeld als er meerdere bedrijven bij de klus betrokken zijn geweest. Dit document van ACM kan je helpen in het proces.

Zelf aan de slag

Wil je zelf aan de slag met isoleren? In sommige gevallen kan dat prima, zo hebben wij zelf ons dak geïsoleerd en hier een stappenplan van gemaakt. Nu je de eventuele problemen hierboven hebt gelezen is het natuurlijk wel belangrijk om er zeker van te zijn dat het goed gaat. Dus doe goed onderzoek en win eventueel advies in bij een expert.

Goed onderzoek doen naar de situatie van je woning kan ook heel goed zelf! In onze cursus leer je in kaart brengen hoe jouw woning in elkaar zit en welke maatregelen het best kunnen passen in jouw situatie. Deze cursus is zeker interessant als je je gehele woning wil verduurzamen en hier het fijne van wilt weten om de voor jou juiste keuzes te maken. 

Met enige regelmaat is gespoten PUR-schuim in het nieuws met bewoners die gezondheidsklachten hebben. Uit divers onderzoek blijkt dat het allerbelangrijkst de juiste verwerking van het product is. Zorg er dus voor dat je een betrouwbaar bedrijf inschakelt dat zijn vak verstaat. Op 24 augustus ’23 gingen nieuwe regels in: voor bedrijven die werken met PUR is nu een opleiding verplicht. Dit moet bewoners de garantie geven dat blootstelling aan gevaarlijke stoffen geregistreerd binnen veilige grenzen blijft.

In PUR-schuim zitten di-isocynaten, dat zijn stoffen die risico’s voor de gezondheid met zich mee kunnen brengen, zoals allergieën. Die risico’s zijn er zowel voor isoleerders (meer) als bewoners (minder). Op 24 augustus 2023 trad Europese wetgeving in werking die professionele gebruikers verplicht opgeleid te zijn in het veilig omgaan met producten die di-isocynaten bevatten. Want men vindt dat iedereen die werkt met PUR-schuim van de risico’s op de hoogte moet zijn.

Er zijn drie soorten risiconiveaus vastgesteld: algemeen, gemiddeld en hoog, voornamelijk gebaseerd op het risico van blootstelling tijdens het gebruik. Dit risiconiveau bepaalt het type training die minimaal om de vijf jaar herhaald moet worden. Gaat het om een product met een etiket? Dan moeten deze regels erop staan. Dat is vooral voor de verwerker relevant. Vraag het bedrijf er eventueel naar, dat bij jou aan de slag gaat.

Kijkje in de aanhanger voor de isolatie van onze spouwmuur.

Advies Gezondsheidsraad

De Gezondheidsraad stelt: ‘Gespoten PUR-schuim bestaat uit twee componenten die na een chemische reactie uitharden tot een isolerende schuimlaag. Het is van belang dat dit proces goed verloopt, anders kunnen stoffen vrijkomen die voor gezondheidsklachten kunnen zorgen.’
De Gezondheidsraad is een adviesorgaan met als taak de regering en het parlement voor te lichten over de stand der wetenschap over vraagstukken op het gebied van de volksgezondheid en gezondheid. Hier download je de samenvatting van Gespoten PUR-schuimisolatie en gezondheid.

Blootstelling bewoners laag, werknemers hoog

In deze samenvatting is te lezen dat een deel van de grond- en hulpstoffen van PUR-schuim gevaarlijke eigenschappen bezit, en er daarom regels zijn voor de veiligheid van werknemers en bewoners. Zo moet er ventilatie worden toegepast tijdens de werkzaamheden, mogen bewoners tot twee uur daarna niet thuis zijn en gebruiken werknemers persoonlijke beschermingsmiddelen. Voor gecertificeerde bedrijven gelden bovendien aanvullende eisen die ervoor moeten zorgen dat het proces goed en veilig verloopt.

Uit onderzoek blijkt dat de blootstelling van bewoners aan gevaarlijke stoffen bij een juiste toepassing van PUR-schuim lager is dan de advieswaarden voor deze stoffen. Voor de isoleerders zelf ligt dit anders. Onderzoek laat zien dat tijdens het spuiten de concentraties isocyanaten en katalysatoren in de kruipruimte aanmerkelijk hoger zijn dan bestaande buitenlandse grenswaarden.

PUR-schuim en gezondheid

Op internet valt te lezen dat vooral problemen kunnen ontstaan bij gespoten PUR-schuim als vloerisolatie. Sta je nog voor de keuze, overweeg dan eventueel ander materiaal te kiezen voor het isoleren van de vloer. Deze blog gaat over onze vloerisolatie. Was overigens van ons uit geen bewuste materiaalkeuze.

Online is best veel informatie te vinden over PUR-schuim en gezondheid, dus ga op zoek als dit voor jou van belang is. Het allerbelangrijkste is dus je ervan te verzekeren dat je met een kwaliteitsbedrijf werkt dat de regels naleeft en zijn personeel opleidt. Om die certificaten kun je vragen!

Isolatie kan naast gezondheidsproblemen ook zorgen voor problemen aan je woning zelf.