Er zijn mensen die ieder jaar weer blij zijn met de eindafrekening van het energieverbruik. Die met een energierekening van 5 euro per maand ook nog 37,20 terug ontvangen. Die per saldo 1028 kWh verbruiken voor verwarmen met de warmtepomp, warm water, ventilatie, huishoudelijke energie én ook deels laden van de elektrische auto. Met 15 zonnepanelen zonder gas. Zo iemand is Esther Schenkelaars. Hoe het haar lukt dat ze voor het 3e jaar op rij een energierekening van 0 euro heeft, vertelt ze in deze blog.

In 2015 hebben we in Nijmegen een tussenwoning uit 1948 gekocht en in stappen energieneutraal én 0-op-de-meter gemaakt. We zijn begonnen met het laten verwijderen van de gasaansluiting en alle radiatoren. Zo, nu is er geen weg meer terug!

Financiering van verduurzaming bleek in 2015 nog geen vanzelfsprekendheid, dus hebben we gekeken hoe we veel zelf konden doen, en met goedkope oplossingen ZONDER aan kwaliteit in te leveren.

De houten vloer op de begane grond hebben we vervangen door een geïsoleerde betonvloer met vloerverwarming. De betonvloer is gestort, de isolatie en de vloerverwarming heb ik zelf gelegd.

Daarna kwam een bronboorbedrijf een bron boren voor een gesloten bronsysteem voor de warmtepomp. Verwarmen en koelen waren geen probleem meer.

Dak met super isolatiewaarde

 Vervolgens zijn we met het dak aan de slag gegaan: zelf de pannen verwijderd en over het dak een luchtdichte folie aangebracht. Met daarbovenop een dubbele laag isolatie. De goedkope optie. Een restant stalen sandwichpanelen, bekend van de distributiecentra, bleek niet alleen een super isolatiewaarde te hebben. We konden ook eenvoudig een overstek maken die de zon in de zomer grotendeels buiten sluit! 

Kozijnen zijn gemaakt van 18 mm plaatmateriaal van verduurzaamd hout, waarin we triple glas hebben geplaatst. Ja, glas van 120 kg kan gewoon in een eenvoudig kozijn. Het geheim: het glas steunt op een balk die weggewerkt is in de gevelisolatie. De gevel is voorzien van 26 cm isolatie en afgewerkt met stucwerk. 

Weinig ventileren, maar gericht

 Door de vloeren en via het oude ventilatiekanaal in de keuken hebben we kanalen aangelegd voor ventilatie. Een warmte-terugwin unit op zolder zorgt voor de ventilatie in huis. Zo ventileren we heel weinig en heel gericht. We verliezen nagenoeg geen warmte via de ventilatielucht.

Op het stalen dak liggen 15 zonnepanelen van 360 wattpiek. Hiermee wekken we alle energie op die we nodig hebben voor ons huis. Ook laden we er gedeeltelijk onze elektrische auto mee op. 

De energierekening bedroeg dit jaar 22,80 euro!

Ook een energierekening van 0 euro?

Een zeer energiezuinige en comfortabele woning maken, dat is Esthers drive. Ze is gespecialiseerd in het berekenen van de energiebalans en diverse aspecten van het binnenklimaat in woningen. Met de kennis over duurzame installaties, moderne bouwmaterialen en technieken, maakt ze een eerste plan voor jouw woning. Met haar bedrijfskundige achtergrond verschaft ze daarnaast inzicht in kosten en baten van woningverbeteringen. Je kunt Esther bereiken via https://www.lbs63.nl/

Meer energiezuinige voorbeelden

 In de categorie Leef op Woontlekker vind je verhalen van duurzame (zelf)bouwers, zoals:

 Kierdichting tips van passiefhuis ontwerper

 Zo maakten we ons huis energiezuinig en duurzaam

Kierdicht bouwen doet wonderen, stelt gecertificeerd passiefhuisontwerper Jan Geerts. Jan en zijn vrouw Sanne bouwden samen hun eigen ecologische passiefhuis. Uiteindelijk was het meetresultaat van de kierdichting van de nieuwe woning een factor drie beter dan waaraan een passiefhuis moet voldoen. En de passiefhuis norm is circa drie keer beter dan wat gangbaar is in Nederlandse nieuwbouw. Voor zover bekend is dit meetresultaat voor vrijstaande woningen in Nederland nog niet eerder behaald. In deze blog geeft Jan tips over kierdicht bouwen en deelt hij zijn ervaringen.

Als gecertificeerd passiefhuisontwerper en expert in gezond, comfortabel en energiezuinig wonen, was Jan voorafgaand aan zijn zelfbouwavontuur weliswaar dagelijks bezig met de theorie van luchtdicht bouwen. Maar ervaring met daadwerkelijk bouwen hadden hij en zijn vrouw zo goed als niet. Toch wist het echtpaar deze ongekend goede luchtdichting te behalen.

Wat is een passiefhuis?

Een passiefhuis is zo geconstrueerd dat het tijdens het grootste deel van het jaar op kamertemperatuur blijft zonder een klassiek verwarmings- of koelingssysteem. Slechts bij de meest extreme buitencondities is er een actieve koelings- en verwarmingsbron nodig. Een passiefhuis is dus installatiearm en zonder zonnepanelen al zo goed als energieneutraal. De energievraag van een passiefhuis is maximaal 15 Kilowatt per uur per vierkante meter vloeroppervlak. Ter vergelijking: voor een goed geïsoleerde nieuwbouw- of renovatiewoning ligt de energievraag met 80 Kilowatt per uur per vierkante meter vloeroppervlak ruim vijf keer zo hoog.

De 4 voordelen van kierdichting

Een hoge kierdichtheid – door professionals meestal luchtdichtheid genoemd – is voor een passiefhuis een must have. Het voorkomen van ongewenste luchtstromen via de begane vloer, de buitenmuren, de ramen, de kozijnen, de deuren en het dak bespaart veel energie omdat deze ongewenste lucht buiten blijft en dus niet steeds opnieuw hoeft te worden opgewarmd of afgekoeld. Bovendien werkt het comfort verhogend omdat het de oorzaak van tocht wegneemt. Verder is een hoge luchtdichtheid extra geluidswerend en verlengt het de woninglevensduur omdat het vochtproblemen door condensatie en lekkage als gevolg van diep in de constructie dringend vocht, voorkomt.

Meting kierdichting in hartje winter

In januari 2021 was de gebouwschil van het passiefhuis, bestaand uit de begane vloer, de buitenmuren, de ramen, de kozijnen, de deuren en het dak, wind- en waterdicht. Dit is normaal gesproken het moment dat de eerste meting van de kierdichtheid plaatsvindt. Adviesbureau Bluemink had de eer om de mate van kierdichting, dus alle gaatjes, naadjes en kiertjes die nog in de gebouwschil aanwezig waren, op te meten. Overigens kon dat hartje winter in een aangenaam binnenklimaat. Want hoewel de binnenwanden en installaties nog ontbraken, was het huis in januari al tochtvrij en werd het er lekker warm als de zon scheen.

Het moment van de waarheid

De som van alle gaatjes, naadjes en kiertjes kwam uiteindelijk neer op een vierkantje van slechts 15 vierkante centimeter. Ter vergelijking: in een nieuwbouwhuis waar geen bijzondere aandacht is voor de kierdichting (qv;10 = 0.400), is de som van alle gaatjes gelijk aan een raam dat altijd open staat, met de afmetingen van een uitgevouwen servet. Jan wijdt dit resultaat aan een goede voorbereiding en er tijdens de bouw op gebrand zijn geen steken te laten vallen.

De tips van Jan over kierdichting

1. Formuleer een helder doel

Kierdicht bouwen is geen hogere wiskunde, maar het vraagt wel aandacht en zorgvuldigheid. Dit begint met het formuleren van een helder doel. Zoals bij het huis van Jan en Sanne de passiefhuisnorm waar luchtdichtheid een integraal onderdeel van is.

• Communiceer het belang voor ontwerpers en bouwer

Door duidelijk te maken dat een hoge luchtdichtheid condensschade voorkomt in een goed geïsoleerde constructie, zijn het ontwerpteam en de bouwers meer gefocust op het behalen van een zo’n hoog mogelijke luchtdichtheid.

• Hou je aan de regels en werkvolgorde

Voor luchtdicht bouwen bestaat een aantal regels waar je niet omheen kunt. Zo moet de luchtdichte laag aaneengesloten doorlopen langs de gehele gebouwschil. Dat klinkt simpel, maar daar worden vaak al op tekening fouten mee gemaakt. Verder is het belangrijk te zorgen voor eenvoudige details zodat het behalen van een goede luchtdichtheid niet ingewikkeld is. Denk aan de details voor de aansluitingen van het dak op de gevel, de gevelopeningen en de infrastructuur van de installaties die door de gebouwschil heen gaan. Alle onderdelen van de luchtdichte laag moeten in het ontwerp benoemd worden. Verder is het van belang dat de werkvolgorde al tijdens het ontwerpen helder is. Wanneer de details toch ingewikkeld blijken, is een stappenplan een goed hulpmiddel.

• Geef een heldere uitleg op de bouwplaats

Op de bouwplaats moet bekend zijn wat het belang is van luchtdicht bouwen. Tapen om tocht en vochtschade te voorkomen werkt een stuk motiverender dan tapen om het tapen. Daarnaast moet vanaf het begin duidelijk zijn dat de luchtdichtheid van de woning gemeten gaat worden. Als de bouwvakkers nog onervaren zijn met kierdichting, dan is een goede uitleg over hoe het beste resultaat bereikt van worden, noodzakelijk.

• Meet bij voorkeur 2 keer

Meet de luchtdichtheid bij voorkeur twee keer. De eerste keer net nadat het gebouw wind- en waterdicht is. Dit meetresultaat maakt inzichtelijk of het uiteindelijke doel bereikt kan worden. Eventuele lekken kunnen met een warmtebeeldcamera of rook worden gelokaliseerd. Daarna kunnen de lekken worden afgeplakt, of wanneer ze zich bij de ramen bevinden, worden verholpen door de ramen bij te stellen. De tweede meting vindt doorgaans plaats net voor de oplevering. Het doel van deze meting is te controleren of het metingsresultaat overeenkomt met het vooraf gestelde doel.

Comfortabel en zeer energiezuinig wonen

Sinds augustus 2021 wonen Jan en Sanne in hun zelfgebouwde passiefhuis. Het binnenklimaat ervaren ze als zeer aangenaam. Een compacte warmtepomp van Pichler verzorgt de ventilatie en het warme tapwater, en kan indien nodig bijspringen met verwarming of koeling. Voor koeling denken Jan en Sanne echter geen energie te hoeven verbruiken omdat ze hun passiefhuis ook hebben voorzien van zonwering en zomernachtventilatie.

Meten is weten

Omdat Jan in het begin erg benieuwd was naar de prestaties van zijn huis, las hij zijn Awair luchtkwaliteitsmeter vaak af. Hoe warm is het? Wat is de luchtvochtigheid? Wat zijn de CO2-concentraties? Tot ver in de herfst hoefde de verwarming en koeling er niet aan te pas te komen. ’s Ochtends was het rond de 20 graden, overdag oplopend tot circa 23 graden. Vanwege de prima luchtvochtigheid, lage CO2-concentraties, het vele daglicht, de leemstuc en andere natuurlijke materialen, voelden deze temperaturen volgens het echtpaar heel natuurlijk en comfortabel aan.

Over Jan Geerts

Jan Geerts is gecertificeerd passiefhuisontwerper en docent bij kennisinstituut KERN. Na de opleiding algemene bouwkunde heeft hij bij een bouwfysisch adviesbureau gewerkt, waarna hij in 2014 koos voor zelfstandigheid. Sindsdien verdiept hij zich in wat er allemaal mogelijk is om betere woningen te bouwen. In eerste instantie specialiseerde hij zich in zeer energiezuinig bouwen en comfortabele passiefhuizen. Later kwam daar bouwen met natuurlijke materialen voor nog meer comfort en lagere milieubelasting bij. Tegenwoordig adviseert hij ambitieuze opdrachtgevers bij het ontwerpen en bouwen van duurzame, energiezuinige en comfortabele gebouwen. Door zijn advies gaat het nieuwe gebouw beter presteren op laag energiegebruik, comfort, gezond binnenklimaat en algemeen woongenot. Die toegevoegde waarde bieden is voor Jan de grote drijfveer.

Tip: in de categorie Leef op Woontlekker vind je meer verhalen van duurzame (zelf)bouwers.

Heb jij nog oud dubbel glas in je kozijnen, misschien van tientallen jaren geleden? Dan is het een heel goed idee om die te vervangen. Je staat er niet bij stil, maar het dubbel glas van toen heeft de kwaliteit van het enkel glas van nu! Ruiten vervangen door HR++ glas kan het comfort in je woning aanzienlijk verbeteren. Wij lieten het glas op de benedenverdieping vervangen en ik merk het verschil het meest op mijn kantoor aan de noordzijde: het is er nu heerlijk warm! Het offertetraject vergde wat uitzoekwerk. Zelf regelen bleek 60% goedkoper dan collectieve inkoop. Eigen onderzoek leverde dubbel en dwars op!

De ruiten in je huis zijn een enorme koudebron, wist je dat? Er is de laatste jaren veel aandacht voor isolatie: voor het isoleren van je dak, voor vloerisolatie en spouwmuurisolatie om je energieverbruik te verlagen. In dat rijtje hoort ook isolatieglas thuis: HR++, triple glas, of vacuümglas. Dat laatste is het nieuwste van het nieuwste: een dikke enkele laag glas zelf wordt technisch verduurzaamd, er zit dus geen lucht tussen glaslagen die voor de isolatie zorgt. Voor de individuele consument is het nog niet beschikbaar, het zit er aan te komen. Triple glas past niet in bestaande kozijnen van dubbel glas. Het zijn immers 3 lagen glas, dus het totaal is dikker.

Beneden 7 ruiten vervangen, totaal 12 m2

OK, HR++glas moest het dus worden. HR staat voor Hoog Rendement, er zijn diverse kwaliteiten in. Op dit moment veel toegepast is HR++. Het was bijna de laatste stap in de verduurzaming van onze 70-er jaren woning: beneden 7 ruiten vervangen, in totaal 12 m2. Op de bank vlakbij het draairaam tocht het vaak, in de keuken is het in de winter koud bij het raam en op kantoor (noordzijde) heb ik het  – door het vele stilzitten overdag – vaak koud, vooral in de winter. Isolatie van dak, vloer en spouwmuur is afgerond (deels met dank aan ISDE-subsidie). Inclusief kleinere ingrepen als kierdichting en folie achter de radiatoren.
En toen kregen we een folder van Winst uit je Woning, een club die collectief inkoopt zodat woningeigenaren tegen een aantrekkelijke prijs kunnen verduurzamen.

Winst uit je Woning koopt tijdens een actie voor een grote groep huiseigenaren in een gemeente in. Hierdoor zijn de voorwaarden van de maatregelen goed en de prijzen scherp, zo valt in de folder en op de website te lezen. De uitvoerende bedrijven worden door middel van een veiling gekozen. Er wordt alleen samengewerkt met leveranciers die voldoen aan strenge voorwaarden. Hierdoor zijn kwaliteit, service en garantie gegarandeerd, schrijven ze.

Deze aanpak komt betrouwbaar over. De suggestie dat met de gemeente wordt samengewerkt versterkt dit. Of dit in onze gemeente echt zo is, betwijfelden wij overigens.

Op de site vulde ik de maten van alle ruiten in. We ontvingen snel de initiële offerte met de naam van het bedrijf erbij dat de klus zou uitvoeren. De volgende stap was deze langs te laten komen voor het inmeten van de ruiten.

De definitieve offerte na het inmeten was 50% hoger, geen 2.200 maar 3.300 euro! Hoe was dit mogelijk? Het verschil zat voornamelijk in de inzet van een kraan en 3 ventilatieroosters van nog onbekend merk.

Eigen onderzoek glasbedrijven

Die veel hogere offerte was voor mij het sein om meer onderzoek te gaan doen. Toen wij verhuisden naar deze woning had ik het enkellaags veiligheidsglas naast de voordeur al laten vervangen voor HR++ glas door de plaatselijke glaszetter. Die zou een optie zijn. Via Google kwam ik uit bij het bedrijf Ralpo uit het Brabantse Zeeland. Ook daar kon ik op de site de maten invullen. De offerte van dit bedrijf was 60% goedkoper dan de definitieve offerte van Winst uit je Woning, op basis van collectieve inkoop: 1.950 euro! Er was geen kraan in opgenomen en het aandeel arbeidsloon was fors kleiner.

U-waarde van HR++ glas

Toen sloeg de twijfel toe; zou dit wel in orde zijn? Zouden we wel HR++-glas krijgen? Ik mailde enkele technische vragen over de isolatiewaarde van het glas – de U-waarde – waarop de eigenaar mij belde en een boel technische antwoorden gaf. Logisch want ik had technische vragen gesteld…

Hij bood aan langs te komen om de ruiten in te meten. Goed plan! Tijdens zijn bezoek vroeg ik langs neus en lippen of er misschien een kraan nodig was. De 2 ramen bij de zithoek zijn aan de forse kant, dus hebben nogal wat gewicht. Dat was niet nodig, meende hij; ze komen met 3 man en tillen gedrieën de oude ruit eruit en zetten de nieuwe er in. In totaal zou de klus ongeveer een dagdeel duren, ook veel minder dan de man van Winst uit je Woning tijdens het huisbezoek had aangegeven. Vandaar dus: minder montagekosten.

Vergelijk aanbiedingen HR++glas

Voor een second opinion heb ik een expert uit mijn netwerk beide offertes laten bekijken. Die bevestigde mijn eigen conclusie dat de goedkoopste offerte goed in elkaar stak. Dus deze werd het!

Het gaat mij er natuurlijk niet om Winst uit je Woning af te kraken. Wat ik je vooral wil meegeven is dat je niet blindelings vertrouwt op collectieve acties om je energieverbruik te verlagen, maar ook zelf op onderzoek uitgaat. Onze aanpak toont aan dat dat kan lonen. Het kan natuurlijk best zijn dat collectieve inkoop in andere gevallen wel aantrekkelijk is. Heel verstandig om aanbiedingen voor HR++glas en andere maatregelen om te verduurzamen dus te vergelijken.

Ik heb Winst uit je Woning nog de tip gegeven in de initiële offerte al een kraan als extra post te benoemen. Als hij dan niet nodig is gaat de definitieve offerte omlaag. Dat zet de mensen niet op het verkeerde been, want communiceert heel anders!

Klus ruiten vervangen snel geklaard

In de offerte had Ralpo een dagdeel geoffreerd en de inzet van 3 man: de eigenaar zelf, een voormalig timmerman en een derde medewerker. Dit drietal is een uitstekend op elkaar ingespeeld team zodat dat dagdeel ongeveer wel haalbaar bleek. Zij hebben goed werk geleverd, snel en heel netjes en namen niet alleen alle oude ruiten maar ook alle andere rommel die tijdens het werk ontstond mee. Wij zijn er heel tevreden over!

Wil je zien wat wij nog meer aan ons huis verbeterden: Dat lees je in dit overzichtsblog op deze site.