Het gebruik van airco’s neemt wereldwijd toe, met een verwachte verdubbeling naar 5,6 miljard apparaten in 2050. Dit lijkt een logische reactie op de opwarming van de aarde, maar is het wel de juiste oplossing? De tv-uitzending “Cooler zonder airco” van HUMAN werpt licht op deze kwestie en onderzoekt alternatieven voor het koel houden van huizen. Hoe hou je je huis koel zonder de planeet verder op te warmen?
Airco’s bieden onmiskenbaar direct comfort, vooral tijdens extreme hittegolven. Moderne airconditioners zijn bovendien veel energiezuiniger geworden dan hun voorgangers, vooral wanneer ze worden gecombineerd met zonnepanelen. Zoals Edwin Hoogerwerf, directeur van Daikin Nederland, in de uitzending opmerkt: “Vroeger was een airco een energieslurper, de efficiëntie is nu erg verbeterd.” Dit maakt ze voor veel consumenten een aantrekkelijke optie om hun huizen koel te houden.
“Airco corrigeert wat in ontwerp misgaat”
Toch zijn er aanzienlijke nadelen verbonden aan het gebruik van airco’s. Ze dragen niet alleen bij aan het wereldwijde energieverbruik en de CO2-uitstoot, maar zorgen ook voor een vicieuze cirkel waarin we afhankelijk worden van technologie om problemen op te lossen die bij het ontwerp van onze woningen hadden moeten worden aangepakt. Hoogleraar duurzaam bouwen aan de TU Delft Andy van den Dobbelsteen legt uit: “De aanschaf van een airco zou in Nederland niet nodig moeten zijn, als we beter zouden omgaan met het ontwerp van woningen. Airco’s corrigeren wat er in het ontwerp misgaat. We moeten veel meer nadenken aan het begin, in plaats van aan het eind corrigerende maatregelen toe te passen.”
De airco wordt vaak gezien als een manier om gebreken in het ontwerp van huizen te compenseren, in plaats van de oorzaak van het probleem aan te pakken. CEO van Ballast Nedam Development Onno Dwars benadrukt in de uitzending dat verouderde bouwregelgeving hier een belangrijke rol in speelt. “De woningen die we nu bouwen, voldoen niet aan de eisen die we in de toekomst aan onze woningvoorraad zullen stellen. Dit komt onder andere doordat regelgeving te afhankelijk is van de politieke kleur op dat moment. We blijven functies toevoegen in de bouw die veel energie gebruiken, in plaats van het energieverbruik te reduceren.”
Gezondheidsrisico’s door verkeerd gebruik
Naast de impact op het klimaat zijn er ook gezondheidsaspecten die meetellen. Lenne Kuijer, onderzoeker aan de TU Eindhoven, wijst erop dat veel mensen de airco te laag instellen, wat kan leiden tot ongezonde temperatuurverschillen tussen binnen en buiten. “Mensen stellen de temperatuur te laag in, wat het effect van opsluiting geeft omdat het verschil tussen binnen en buiten te groot wordt,” zegt Kuijer. Dit kan ervoor zorgen dat mensen minder snel naar buiten gaan en meer de auto nemen, wat hun gezondheid negatief beïnvloedt. Bovendien: mensen met een airco hebben meer de neiging om de auto te pakken als het warm is, blijkt uit haar onderzoek.
Kies bewust en duurzaam
De consument heeft de airco omarmd, maar wat zijn de gevolgen voor het klimaat? Het lijkt een totaaloplossing maar drukt andere manieren waarop je met hitte om kan gaan weg. De noodzaak om zonwering op te hangen en te integreren in je dagelijkse routine verdwijnt bijvoorbeeld.
Als consument is het essentieel om bewust keuzes te maken en je bewust te zijn van de lange termijngevolgen van de technologieën die je gebruikt. Een airco biedt snel comfort, maar het is belangrijk om te overwegen wat de impact is op je energierekening en het milieu. Het is niet ingewikkeld de hitte buiten te houden zonder airco. Denk na over andere mogelijkheden, zoals verbeterde isolatie of zonwering om je huis koel te houden. Door bewuster te kiezen, kun je niet alleen bijdragen aan een lagere energierekening, maar ook aan een duurzamer toekomstperspectief.
Je kijkt de uitzending van HUMAN hier terug: https://npo.nl/start/serie/wat-houdt-ons-tegen/seizoen-3/cooler-zonder-airco/afspelen
Ook interessant op onze site: Is een airco duurzaam?
