Naar nul energiekosten; 3 begrippen toegelicht

Herziene versie: januari 2018 Heb je al gehoord over BENG? Bouwaanvragen vanaf 1 januari 2020 mogen alleen nog maar als Bijna EnergieNeutrale Gebouwen worden gerealiseerd. Werk aan de winkel voor bedrijven die bouwen, maar ook voor woningeigenaren die willen weten wat dat gaat inhouden. Wil je weten wat de ‘EPC = 0’ eis inhoudt, wat NulopdeMeter betekent, of energienotaloos wonen? Gastblogger ir. René de Brouwer licht deze begrippen toe en rangschikt ze in dalende energiekosten tot uiteindelijk nul. In juni 2010 werd in de gehele EU de Richtlijn 2010/30/EU van kracht. Die houdt in dat in alle lidstaten per 2020 alleen nog woningen mogen worden gebouwd met een netto energieverbruik ongeveer NUL voor verwarming, warm water, ruimtekoeling, verlichting en ventilatie. Dat komt overeen met Nederlands energielabel A++++ , 4 plusjes dus. De term die hiervoor in Europa wordt gehanteerd is nZEB, oftewel nearly Zero Energy Building, oftewel Bijna EnergieNeutraal Gebouw: BENG.

1. BENG met een EPC = 0

Per 2020 moet het netto energieverbruik (gas en stroom) van een nieuw gebouwde woning voor verwarming, warm water, ruimtekoeling, verlichting en ventilatie ongeveer nul zijn. Deze maat voor energieprestatie heet in Nederland op dit moment de EnergiePrestatieCoëfficient (EPC). Het ‘gebruiksgebonden’ elektriciteitsverbruik telt hierin niet mee, dat bestaat uit energie voor wassen, koelen, vriezen, vaat wassen, stofzuigen, televisie kijken en computer gebruik. De duurzame energie die je op je woning, je eigen perceel of in de zeer nabije omgeving opwekt, mag je in mindering brengen op je energieverbruik. Zo komt de EPC dan op nul. Hoe je dat doet? Bijvoorbeeld door zonnepanelen, een zonneboiler, of een houtpelletkachel te gebruiken. Als aanloop naar die EPC = 0 eis moesten nieuwbouwwoningen per 2015 al een EPC-waarde van maximaal 0,4 hebben. In 2012 was de EPC-eis voor woningen nog 0,6. Aan elke range van EPC-waardes zijn energielabels toegekend. Voor EPC 0,21 tot 0,40 is dit een A+++ label en voor EPC kleiner of gelijk aan 0,20 en A++++ label met 4 plusjes. Met welke omstandigheden berekenen we de EPC-waarde? De overheid gaat uit van een standaard klimaat voor heel Nederland met gemiddelde buitentemperatuur van 10.4 graden Celsius. Verder is er een ‘standaardgebruik’ voor warm water, verlichting en de woningtemperatuur:

• 40,3 liter warm water op 60 graden per bewoner per dag
• Elektriciteitsverbruik voor verlichting 5 kWh per m2 woonoppervlakte per jaar
• Binnentemperatuur 20 graden Celsius door alle seizoenen heen

2. NulopdeMeter

Platform Energieprong introduceerde de term NulopdeMeter in het voorjaar van 2013 voor de renovatie van huurwoningen. Het BZK-programma Energiesprong hield eind 2016 op te bestaan en is deels voortgezet door de Stroomversnelling. Eind 2013 is de term NulopdeMeter overgenomen door het ministerie van Financiën om woningen met een laag energieverbruik te bevoordelen bij hypotheekverstrekking. Dat betekent dat woonconsumenten een hogere hypotheeklening mogen aangaan als hun woning extra zuinig met energie omspringt. Deze NulopdeMeter definitie is een combinatie van de eis EPC = 0 voor de woning plús een extra jaarlijkse elektriciteitsopwekking voor het eerder genoemde ‘gebruiksgebonden’ elektriciteits-verbruik:

• 3.150 kWh/jaar in geval van een vrijstaande of half-vrijstaande woning
• 2.700 kWh/jaar in geval van een rijwoning
• 1. 780 kWh/jaar ingeval van een appartement

Onder gebruiksgebonden elektriciteitsgebruik verstaat de overheid wassen, koelen, vriezen, vaat wassen, stofzuigen, televisie kijken etc., die niet in de EPC-berekening zijn verdisconteerd.

3. Energienotaloos

Energienotaloos houdt in dat de totale energiekosten van een huishouden in een woning nabij nul zijn, voor zowel de aansluitkosten als het jaarlijkse energieverbruik. Dit begrip gaat daarmee nog een stap verder dan de EPC=0 en NulopdeMeter definities. In Nederland krijgt een huishouden namelijk jaarlijks een bedrag van circa € 373 in mindering (peiljaar 2018) op de elektriciteitsrekening. Dat is de zogenaamde ‘Vermindering energiebelasting’. Dat is een vorm van belastingvermindering voor elk huishouden met een elektriciteitsaansluiting. Energienotaloos betekent concreet dat een huishouden jaarlijks aan aansluitkosten voor gas en elektriciteit plus het totale energieverbruik een totaal bedrag van € 373 kan besteden. Want men krijgt immers die € 373 retour in de vorm van die vermindering. Samen opgeteld nul, zeg maar ‘energienotaloos’. Omdat het totale jaarlijkse vastrecht van een gasaansluiting al gauw zo’n € 180 per jaar vergt, is er in zo’n geval nog € 193 per jaar over voor een kleine portie aardgas- en/of stroomverbruik. Praktisch kiezen vele woningaanbieders voor een elektrische warmtepomp en elektrisch koken in plaats van de gebruikelijke hr-ketel en gaskooktoestel. Dan vervallen die jaarlijkse € 180 kosten van de gasaansluiting. Met dat vrijgevallen bedrag kunnen woonconsumenten het eventuele tekort aan zelf opgewekte elektriciteit inkopen bij hun energiebedrijf. Per 2015 krijgen nieuwbouwwoningen een energielabel van minimaal A+++ (3 plusjes) en vanaf 2020 nog een plus je er bij naar A++++. René de Brouwer, Evanston Consulting

Over de auteur

Ir. René de Brouwer heeft sinds 1986 systematisch kennis over energiehuishouding, gebruikscomfort en de financiële kant verzameld en in praktische rekenmodellen vastgelegd. Hij is in Duitsland opgeleid en ook gecertificeerd ‘Passivhausberater’. Die kennis is zeer bruikbaar vanaf het formuleren van eisen aan een gebouw, via het eerste schetsontwerp, tot verdere detaillering en installatiekeuzes. Zijn adviezen zijn gebaseerd op nauwkeurige energieberekeningen, financiële analyses en internationale kennis en ervaring.   credits foto: Welling Bouw