Na lang wachten is op 1 januari 2024 de Omgevingswet van kracht. Een van de grootste wetswijzigingen sinds de laatste aanpassing van de Grondwet. In deze nieuwe wet worden 26 afzonderlijke wetten gebundeld. Een grote verandering, maar wat houdt dit precies in? Waar moet jij rekening mee houden als woningeigenaar? Alles over de Omgevingswet uitgelegd voor bewoners.
De Omgevingswet in het kort
Voor 2024 was het omgevingsrecht verdeeld over 26 afzonderlijke wetten. Dit bracht veel inefficiëntie met zich mee en moest simpeler. Daarop is de Omgevingswet ontwikkeld: alles is gebundeld in één wet. Het fijne aan de verandering is dat onderwerpen die voorheen versnipperd waren, nu beter op elkaar kunnen worden afgestemd.
Eenvoudiger wordt hiermee het aanvragen van een omgevingsvergunning. Waar je voorheen bij meerdere instanties meerdere vergunningen moest aanvragen, is dat nu beperkt. Vanaf 2024 kan je alles in één keer indienen in het Omgevingsloket (hierover lees je in de volgende alinea meer). Daarnaast kan je ook sneller reactie verwachten. Binnen 8 weken na de aanvraag volgt een toezegging of afwijzing. Voorheen duurde dit wel 26 weken!
Al die wetten en procedures samen vormen een dik boekwerk. Hieronder daarom de omgevingswet uitgelegd voor bewoners. Met focus op de belangrijkste onderdelen waar jij als bewoner mee te maken krijgt. Kijk in de categorie ‘Regels‘ voor andere regels die van belang zijn voor bewoners die willen verduurzamen.
Digitaal Omgevingsloket
In het digitaal Omgevingsloket kun je alles vinden. Hier staan bijvoorbeeld de regels van gemeenten, provincies en waterschappen. Maar ook alle plannen en alle regels voor een locatie of gebied. Dit is de plek waar je moet zijn om te onderzoeken of je een vergunning moet aanvragen. Of waar je een melding kan doen van iets in jouw leefomgeving.
Wil je een nieuwe dakkapel of een uitbouw? Het kan zijn dat je dan een vergunning nodig hebt. In dit online loket kan je alle digitale informatie over de fysieke leefomgeving raadplegen. Er is een kaart waarin je kan zien welke regels op welke plekken gelden. En met een beslisboom kom je erachter of je een vergunning nodig hebt voor jouw klus. Het loket levert je aanvraag automatisch in bij de juiste overheidsorganisaties.
Participatie van omwonenden en bedrijven
Ten slotte is er door de nieuwe wet meer ruimte voor eigen initiatief en regie. Hier wordt concreet duidelijk dat de Omgevingswet gevolgen heeft voor bewoners. In positieve zin dan wel. Als burger zijn er namelijk meer mogelijkheden om een plan uit te voeren of om juist bezwaar te maken.
Zo is de overheid verplicht om omwonenden, bedrijven en organisaties te betrekken bij plannen voor de omgeving. Niet alleen de overheid moet onderzoek doen naar participatie als zij nieuwe plannen voor de omgeving hebben. Ook initiatiefnemers, zoals bewoners, moeten bij het aanvragen van een omgevingsvergunning aangeven wat zij aan participatie hebben gedaan. En natuurlijk ook vermelden wat de resultaten hiervan zijn. Meer over de participatie kan je hier lezen.
Het doel van de participatie is dat betrokkenen, bijvoorbeeld bewoners, kunnen meedenken en hun mening kunnen geven over de nieuwe plannen. De initiatiefnemer van de plannen zal naar alle reacties kijken. Iedereen op wie de nieuwe plannen effect kunnen hebben mogen een reactie geven op deze plannen. Zo kan iedereen meedenken en meedoen.
Beeld: Rijksoverheid
