Er is steeds meer interesse voor biobased materialen bij bouw en renovatie. Hout, hennep en cellulose zijn duurzaam en milieuvriendelijk, ze bieden voordelen voor een energiezuinig huis. In dit artikel leggen we uit wat het brandgedrag van biobased materialen inhoudt, waarom het belangrijk is om dit te weten en wat het betekent voor jou als consument. Biobased kan sneller vlam vatten, maar hoeft niet minder brandveilig te zijn. Materialen worden nog nader onderzocht.
Wat is brandgedrag?
Het brandgedrag van een materiaal verwijst naar hoe het reageert wanneer het in contact komt met vuur. Brandtesten meten dit en bepalen hoe snel het materiaal kan ontbranden, hoeveel warmte het afgeeft en hoe snel de brand zich verspreidt. Voor biobased materialen is het belangrijk om te weten hoe ze zich gedragen in geval van brand. Ze kunnen sneller branden dan bijvoorbeeld beton of staal, afhankelijk van de samenstelling en behandeling.
De brandveiligheid van materialen is in Europa geclassificeerd volgens een systeem van Euroklassen, van A1 (zeer brandveilig) tot F (zeer brandbaar). Dit systeem helpt bepalen hoe goed een materiaal bestand is tegen vuur. Het is belangrijk om te weten of biobased materialen voldoen aan deze normen, vooral voor gebruik in woningen.
Vier belangrijke brandtesten voor bouwmaterialen
Afhankelijk van de brandklasse zijn er vier brandtesten beschikbaar om het brandgedrag van materialen te meten. Deze testen maken helder hoe snel een materiaal vlam vat, hoeveel warmte het afgeeft en hoe snel een brand zich kan verspreiden.
Hier leggen we uit wat deze testen inhouden:
- Small Flame Test
In deze test wordt een kleine vlam, vergelijkbaar met die van een aansteker, op het materiaal gehouden om te bepalen of het makkelijk in brand vliegt. Het gaat erom of de vlam blijft branden, hoeveel rook er ontstaat en of er brandende deeltjes van het materiaal vallen. Dit is een eerste test om de ontvlambaarheid van een materiaal te meten. - Single Burning Item (SBI) Test
Deze test simuleert een brand die begint bij een prullenbak of een ander klein object tegen een muur of gevel. De test meet hoe snel de brand zich over het materiaal verspreidt, hoeveel warmte er vrijkomt en hoeveel rook ontstaat. Deze test is van belang voor materialen die worden gebruikt in gevels of plafonds, omdat hij aangeeft hoe snel brand zich verspreiden over een oppervlak (in een woning). - Onbrandbaarheidstest
Bij deze test wordt het materiaal blootgesteld aan een zeer hoge temperatuur van 750 graden Celsius om te bepalen of het materiaal zelf kan ontbranden of dat het de brand afweert. Deze test maakt duidelijk hoe goed een materiaal bestand is tegen extreme hitte, zodat het niet in brand vliegt bij hoge temperaturen. - Verbrandingswarmte test
Deze test meet hoeveel energie een materiaal afgeeft wanneer het brandt. Het helpt te bepalen hoeveel warmte er vrijkomt en hoe snel de brand zich ontwikkelt. Dit geeft inzicht in hoe gevaarlijk een materiaal kan zijn in het geval van brand.
Zijn duurzame materialen brandveilig?
Hoewel biobased materialen vaak duurzamer zijn dan traditionele bouwmaterialen, kunnen ze sneller branden, afhankelijk van hun samenstelling. Dit betekent niet automatisch dat biobased materialen onveilig zijn, maar het is wel belangrijk om goed te begrijpen hoe ze zich gedragen bij brand.
- Hout: is van nature brandbaar, maar behandeling met brandwerende middelen verhoogt de brandveiligheid. Het brandgedrag van hout varieert afhankelijk van de behandeling, zoals impregneren met brandvertragende stoffen.
- Biobased isolatiematerialen: materialen zoals hennep, vlas en cellulose worden vaak gebruikt als isolatiemateriaal. Ze voldoen meestal aan brandklasse E, wat betekent dat ze relatief makkelijk kunnen ontbranden. Toch zijn ze veilig als toepassing, mits ze goed behandeld zijn en voldoen aan de brandveiligheidsnormen.
- Combinaties van materialen: het brandgedrag van een materiaal kan veranderen in combinatie met andere materialen. Zo kan een biobased isolatiemateriaal in combinatie met brandwerende materialen een hogere brandklasse behalen.
Wat betekent dit voor jouw woning?
Als je biobased materialen overweegt voor je woning, is het belangrijk te weten dat ze niet allemaal dezelfde brandveiligheid hebben. Zeker als je materialen zoals biobased isolatie of houten gevelbekleding wilt gebruiken, moet je (laten) controleren of de materialen voldoen aan de brandveiligheidsnormen. Gelukkig hoef je als consument niet zelf de brandtesten uit te voeren, maar het is wel belangrijk om ervoor te zorgen dat de materialen die je kiest gecertificeerd zijn.
Vraag je aannemer of architect naar de brandklasse van de materialen die je wilt gebruiken. Ze kunnen je helpen om de juiste keuzes te maken, bijvoorbeeld door te kiezen voor materialen die speciaal zijn behandeld voor extra brandveiligheid, of door extra brandwerende coatings toe te passen.
Wat kun jij als consument doen? Als consument kun je ervoor zorgen dat de biobased materialen die je kiest voor je woning voldoen aan de juiste brandveiligheidsnormen. Zorg ervoor dat je materialen koopt die zijn getest en goedgekeurd volgens de Europese brandnormen. Selecteer ook je aannemer of architect erop.
Brandveilig biobased toepassen in je woning
Biobased materialen bieden een duurzame keuze voor je woning, maar het is belangrijk om de mate van brandveiligheid goed te begrijpen: hoe brandveilig is biobased? Als ze goed behandeld zijn én goed worden verwerkt, kunnen ze veilig worden toegepast in je woning. Zo kun je profiteren van de voordelen van biobased materialen zonder concessies te doen op het gebied van veiligheid. En creëer je een duurzame en veilige woning, met biobased materialen die niet alleen energiezuinig maar ook brandveilig zijn.
Meer lezen over onderzoek naar brandveiligheid van biobased materialen? Check dan dit artikel van onderzoeksbureau Peutz.
Ook interessant op Woontlekker
Bouwen met hout – wat je als consument moet weten
Bonus subsidie als je kiest voor biobased isolatiemateriaal
Gids Biobased isoleren boordevol kennis, materialen en adressen
Foto credits: EXIE CaNADry
