Ja, je leest het goed: een dak van geïntegreerde zonnepanelen. Geen dak waar zonnepanelen op liggen, maar waar ze in zitten. Een zonnedak dus. Wat een super oplossing: geen ratjetoe op je dak, maar een mooi aaneengesloten zonnepanelen-tapijt. Een fraai architectonisch dak dat duurzaam zonne-energie opwekt. De mogelijkheden zijn er al een aantal jaren, maar in ons land kun je zo’n dak nog niet uit de catalogus bestellen. Het wordt op maat gemaakt, de panelen zijn geen los product. Hoog tijd dat de consument die energiezuinig wil wonen – jij! – er om gaat vragen zodat de industrie in actie komt!
Even een test: welk dak op het plaatje hierboven vind jij het mooist? Het dak met tapijt van zonnepanelen links, of die met het ratjetoe aan panelen rechts? Ik denk dat de score unaniem is; het dak met de geïntegreerde zonnepanelen natuurlijk!
Tesla zonnedak
Afgelopen herfst schudde Tesla de hele wereld wakker. Alles waarop ondernemer Elon Musk het Tesla-etiket plakt is groot nieuws, dus ook het nieuws dat ze een zonnedak als nieuwe versie van de bestaande thuisbatterij Powerwall introduceren. Musk zegt dat het installeren van een Tesla-dak minder gaat kosten dan het aanleggen van een gewoon dak. Dat, in combinatie met de naam Tesla, kan de ontwikkeling van het zonnedak enorm gaan versnellen.
Gebouwgeïntegreerde zonnepanelen
Maar ‘breaking news’ is het niet. Want op dit moment zijn er al 16 geïntegreerde systemen voor zonnepanelen in ons land verkrijgbaar en wereldwijd ongeveer 200 producten. Dat las ik in een rapport van onder andere Zuyd Hogeschool: Belemmeringen voor BIPV. Daarin is onderzocht wat vertegenwoordigers van onder meer de industrie, de overheid en de bouwsector aan kansen en knelpunten zien voor geïntegreerde zonnepanelen, BIPV genoemd. De afkorting BIPV staat voor building integrated photovoltaic panels. Gebouwgeïntegreerde zonnepanelen dus.
Vanaf begin 90-er jaren is de potentie van deze oplossing al ingezien, zo lees ik in het rapport. Er zijn demonstratieprojecten geweest en deelname in internationale projecten. Toch is de verwachting niet uitgekomen. Er zijn meer voorbeelden in andere landen, in Frankrijk bijvoorbeeld.
Groei van 1 procent naar 3 procent
De geïntegreerde zonne-energiesystemen maken op dit moment een schamele 1% van de totale zonnepanelenmarkt in Nederland uit. In 2020 groeit dat naar 3%. Nog maar minimaal natuurlijk. De zonnepanelenmarkt maakt de laatste jaren een grote groei door in ons land. De geïntegreerde systemen profiteren daar dus niet van. Meer lezen over zonnepanelen kan in onze blogs!
Kennis markt beperkt keuze consument
Groot knelpunt is de kwaliteit van beschikbare informatie, zo concludeert het onderzoek. Nog niet eens alleen voor de consument, want dat werd niet onderzocht. Maar vooral voor de markt die ze moeten voorschrijven, maken, leveren en installeren en de organisaties die er qua regelgeving en certificering bij betrokken zijn, zoals de overheid.
Er is onvoldoende inzicht in de haalbaarheid van variaties in afmeting, kleur, vorm en structuur. Door gebrek aan informatie over ontwerp en technische mogelijkheden onderzoeken bedrijven niet of deze oplossingen financieel haalbaar en interessant zijn.
Hoewel het rapport heel positief stelt dat de opschaling mogelijk maar uitdagend is, is het best bedroevend. Uitvoerende partijen blijken het moeilijk te vinden om de ontwikkelingen op dit vlak bij te benen. Daardoor stellen ze zich terughoudend op. Dus de kennis en houding van de markt beperken de keuzes van de consument!
Verlies je klanten niet aan nieuwe toetreders op de markt
Ik heb eigenlijk maar 1 advies aan betrokken bedrijven: als je niet wil dat de Tesla’s van deze wereld jouw markt overnemen is er geen tijd te verliezen. Je moet NU aan de slag met de ontwikkeling van aantrekkelijke systemen om zonne-energie op te wekken. Er komen steeds meer consumenten die werk willen maken van energiezuinig of zelfs energieneutraal wonen. Die wil je toch niet verliezen aan nieuwe toetreders op de markt?
Zonnepanelen ratjetoe verlaagt waarde woning straks
Eigenlijk is het onbegrijpelijk. Want die daken met een ratjetoe aan zonnepanelen beïnvloeden de ruimtelijke kwaliteit in de wijk negatief. En hoe zit het met je huis? Denk jij ook niet dat een fraai tapijt van zonnepanelen de waarde van je huis meer verhoogt dan een puzzel van panelen rondom dakkapel, dakraam of andere onderbrekingen van het dakvlak?
Zonnepanelen zullen de waarde van je woning wel verhogen vergeleken met een woning zonder. Maar een ratjetoe verlaagt de waarde van je woning straks als er meer mogelijkheden komen het dak als zonnedak uit te voeren.
Schaalvergroting door standaardisering
Een geïntegreerd systeem van panelen die zonne-energie opwekken is tot nu toe maatwerk, met relatief hoge kosten. Om de kosten van zonnedaken te verlagen is standaardisering nodig om tot schaalvergroting te komen. Een eerste stap kan zijn om kleinere modules te maken, suggereert het rapport. Met dakpannen bijvoorbeeld, want daarmee is het eenvoudiger ontwerpvariaties te maken.
Maar er moet natuurlijk veel meer gebeuren en dat valt samen te vatten onder de noemer samenwerking. De belangrijkste aanbeveling in het rapport is de oproep kennis en ervaring te delen om de opschaling en uitrol van geïntegreerde zonnepanelen te stimuleren.
Dus laten we hopen dat architecten, adviseurs, installateurs, aannemers, projectontwikkelaars en leveranciers in actie komen en gaan samenwerken om de ontwikkeling en toepassing van zonnedaken technisch, financieel en organisatorisch sluitend te krijgen.
Ook meerwaarde voor erfgoed
De kansen van een architectonische oplossing om zonne-energie op te wekken zijn enorm: voor de waarde en uitstraling van een bestaand huis dat verduurzaamt en van een nieuw energieneutraal huis. En wat te denken van ons erfgoed? Op het dak van een kerk of een ander monumentaal gebouw past geen ratjetoe aan zonnepanelen, maar wel een mooi zonnepanelen-tapijt!
Het rapport Belemmeringen voor BIPV lees je hier
Heb je plannen voor een nieuwbouwhuis of ben je je bestaande woning aan het verduurzamen? Vraag je architect of bouwadviseur naar de mogelijkheden van geïntegreerde zonnepanelen. Je hebt dus kans dat hij er minder kennis van heeft dan jij omdat je mijn blogs leest… 🙂
